Usquare

De site van de ‘École Royale de Gendarmerie’ behoort tot een groter geheel van militaire sites welke eind 19e en begin 20e-eeuw binnen het Brusselse stadsweefsel werden gerealiseerd.

Locatie Elsene
Programma universiteitssite
Opdrachtgever Stedelijke Ontwikkeling Brussel
Status lopend
Periode 2018 ― heden
Oppervlakte 9.035 m²
Totaal budget 11.000.000 euro
Restauratiebudget 4.310.000 euro

IN SAMENWERKING

Architect evr-architecten / BC architects
RENDER Hoofdbeeld

De site van de ‘École Royale de Gendarmerie’ behoort tot een groter geheel van militaire sites welke eind 19e en begin 20e-eeuw binnen het Brusselse stadsweefsel werden gerealiseerd. Ze zijn de voorbije jaren leeg komen te staan als gevolg van de verhuis van de Federale Politie. Deze locatie, dichtbij de universitaire campussen van de ULB en VUB, maar ook gelegen op een belangrijk knooppunt van openbaar vervoer, biedt een reëel potentieel voor herbestemming als internationale universitaire site en nieuwe stadswijk.

Bij de reeds vroeger door de staat afgestoten kazernes in Brussel zien we duidelijk dat er met het aspect ‘erfgoed’ weinig rekening werd gehouden. Zo werden er reeds drie kazernes volledig afgebroken en werden er vier op significante en interventionistische wijze aangepast voor hun nieuwe bestemming. Hierdoor begint de ‘École Royale de Gendarmerie’ binnen dit typologisch model een belangrijke plaats in te nemen voor Brussel.

Het gebouw is vormgegeven in een typische militaire architectuur, met een markant gebruik van baksteen en natuursteen, en sterk gedetailleerde dakkapellen en bekroningen. De historische gebouwen van de kazerne uit de eerste bouwfase hebben tot op de dag van vandaag in hun aanblik weinig ingrijpende, stilistische veranderingen ondergaan. Zo werden de restauratieve werken aan de bestaande gebouwen na de bombardementen van WOII in dezelfde architectuurtaal uitgevoerd zodat deze vandaag bijna onzichtbaar zijn. Hierdoor blijft het gebouw ook nu nog haar zo specifieke, sterk gesloten karakter t.o.v. de stad behouden en blijft het geheel aan de zijde van de Boulevard GJ beeldbepalend voor haar directe omgeving.

Het ontwerp uit 1906 toont een perfect symmetrisch geheel t.h.v. de Boulevard GJ, dit zowel aan de straatzijde als zijde Kazerne. Het geheel bestaat uit drie hoofdgebouwen welke onderling verbonden worden door lichte, open structuren.

De volledige ontwerpopdracht omvat de renovatie en herbestemming van 7 historische gebouwen voor universitaire- en buurtvoorzieningen: een onderzoekscentrum, een internationaal onthaalhuis, een belevingscentrum, het Brussels Institute for Advanced Studies (BIAS) en een duurzame voedingsmarkt. Het ontwerp staat volledig in het teken van circulair en veranderingsgericht bouwen. Als onderdeel van een groter project is deze operatie de eerste concrete realisatie van het project Usquare.

Binnen het ontwerp wordt gekozen om gebouw ‘C’ af te breken zodat het historische volume aan de Boulevard GJ opnieuw een symmetrische eenheid wordt. Hierbij wordt een nieuwe interpretatie gegeven aan de lichte, verbindende structuren op basis van de bestaande structuren van de aanwezige volumes. Daarnaast wordt door deze actie de mogelijkheid gecreëerd om zo een nieuwe toegang met plein te creëren t.h.v. de hoek Kroonlaan en de Boulevard GJ, waarbij een nieuwe groene interpretatie wordt gegeven aan het scheidende element van ‘de Muur’.

Door de gebruikte architecturale mengvorm van gebouw ‘C’ zal deze binnen de visie van circulariteit en hergebruik maximaal ingezet worden als ‘materialenbank’ voor de restauratie van de bestaande volumes. Hier wordt dan in eerste instantie gedacht aan natuursteen gevel- en interieurelementen, granito, parket, balustrades, dakkapellen incl. alle decoratieve elementen.

 

Publicaties

https://www.architectura.be/nl/nieuws/na-klooster-wordt-ook-predikherenkerk-culturele-hotspot-korteknie-stuhlmacher-callebaut-architecten-bureau-bouwtechniek/

ARCHITECTURA.BE ― 16.12.2021 ‘Eerste werf Usquare.brussels van start gegaan’

RENOSCRIPTO NR. 103 ― dec, 2020 ‘Showcase én toekomstig uithangbord van circulair bouwen’

ARCHITECTURA.BE ― 16.01.2020 ‘be.exemplary: een recordjaar met 16 laureaten’

 

Prijzen

16.01.2020 ― LAUREAAT BE.EXEMPLARY 2019 i.s.m. evr -architecten en BC architects