Stadhuis Diksmuide
Van 2010 tot 2015 werkte het team ‘ONO architectuur en Callebaut Architecten’ nauwgezet aan de restauratie en renovatie van het stadhuis van Diksmuide en haar bijgebouwen. In hoofdzaak werd de circulatie van het geheel minutieus bestudeerd, waardoor een antwoord kon geboden worden aan de verschillende ontwerpvraagstukken en het uitgebreide programma.
Programma stadhuis
Opdrachtgever Stadsbestuur Diksmuide
Status opgeleverd
Periode 2010 ― 2015
Totaal budget 6.500.000 euro
Restauratiebudget 2.500.000 euro
IN SAMENWERKING
Fotograaf Frederik Vercruysse, Stijn Bollaert
Van 2010 tot 2015 werkte het team ‘ONO architectuur en Callebaut Architecten’ nauwgezet aan de restauratie en renovatie van het stadhuis van Diksmuide en haar bijgebouwen. In hoofdzaak werd de circulatie van het geheel minutieus bestudeerd, waardoor een antwoord kon geboden worden aan de verschillende ontwerpvraagstukken en het uitgebreide programma.
Het stadhuis van Diksmuide geeft op een goede manier zijn functie weer ten aanzien van de andere gebouwen op de Grote Markt. Het statige volume wordt versterkt door de aanwezigheid van de Belforttoren, wat zijn positie als stadhuis benadrukt. Voor 1428 kende het stadhuis reeds drie eerdere versies, steeds in verschillende stijl. Het bestaande complex is echter vrij recent en dateert van 1923. Na WOI werd het opgetrokken in regionalistische stijl naar ontwerp van Jozef Viérin en Valentin Vaerwyck.
Laatgotische elementen zoals trapgevels, gesmede ankers en korfbogen, renaissance kenmerken zoals de vlakke ornamentiek en horizontale geledingen, worden hier gecombineerd met zogenaamde regionale elementen, met name het gebruik van gele streekbaksteen, langgeveldaken en trapgevels met versierde jaarankers. Het stadhuis met Belforttoren wordt sinds 24 november 1999 beschermd als monument. Een week later (1 december 1999) werd het Belfort samen met 23 andere Vlaamse Belforten opgenomen op de lijst van Unesco Werelderfgoed.
Het stadhuis van Diksmuide diende zijn functie echter veel minder goed. Het verhoogde gelijkvloers zorgde ervoor dat het gebouw niet integraal toegankelijk was. De dagelijks bruikbare nuttige oppervlakte was beperkt. De lichttoetreding was niet overal ideaal, waardoor het gebouw binnenin als een gesloten en donker geheel aanvoelde. Daarenboven werden in de loop der tijd opeenvolgende verbeteringswerken uitgevoerd die de eenheid van de interieurs hebben verbroken, en architecturaal gezien de kwaliteit van het oorspronkelijke ontwerp hadden aangetast.
Het project voor het stadhuis vertrekt van de kwaliteiten van het bestaande gebouw, zonder de tekortkomingen ongemoeid te laten, en heeft betrekking op een totaalconcept met zowel interieur- als exterieurwerken. De statige toegang op de markt blijft behouden als ceremoniële toegang. De publiekswerking wordt echter naar een nieuw omsloten binnenplein geleid. Hier brengt een helling de bezoeker naar de nieuwe beglaasde en uitnodigende toegang. Het plein vormt tegelijkertijd een rustplek op de nieuwe routing door de stad.
Intern verdeelt een nieuwe traphal en lift de gebruikers op een overzichtelijke manier over alle niveaus van het gebouw. Hierdoor zijn de bestaande kelder en zolderruimtes publiek toegankelijke ruimtes geworden. Een slimme verbinding langsheen de Belforttoren maakt ook twee kleinere ruimtes functioneel inzetbaar. Een uitbreiding van de kelder onder het nieuwe gecreëerde plein optimaliseert de functionaliteit van het gebouw nog verder.
Het stadhuis van Diksmuide is een voorbeeld van hoe historische restauratie en een modern ontwerp toch hand in hand kunnen gaan. Het beschermd ensemble vormt in het geheel maar ook in alle samenstellende delen een publiek toegankelijk project. Vandaag opent het stadhuis zich meer dan ooit voor het publiek.
Publicaties
CELEBRATING PUBLIC ARCHITECTURE ― 2021 ‘Buildings from the Open Call in Flanders 2000-21
Prijzen
25.11.2016 ― PRIJS WIVINA DEMEESTER VOOR EXCELLENT BOUWHEERSCHAP 2016 i.s.m. ONO architectuur