Stadhuis Antwerpen
Het Antwerpse stadhuis is een complex amalgaam van verschillende stijlen, bouwfases, architecten, historische gebeurtenissen en nieuwe, gerecupereerde of verplaatste toevoegingen, en kent een bouwgeschiedenis die teruggaat tot de 16e-eeuw.
Programma stadhuis
Opdrachtgever Stad Antwerpen
Status Open Oproep wedstrijdontwerp: 2e plaats
Periode 2014
IN SAMENWERKING
Het Antwerpse stadhuis kent een bouwgeschiedenis die teruggaat tot de 16e-eeuw. De eerste plannen tot het bouwen van een nieuw monumentaal stadhuis ontstond in ca. 1540, daar het bestaande schepenhuis uit 1406 te klein en te oud werd bevonden. Pas in 1560 ging het stadhuis definitief in uitvoeringsfase, onder leiding van Cornelis Floris De Vriendt. Het interieur en enkele omliggende panden werden echter in 1576, tijdens de Spaanse Furie, volledig vernield door een brand.
In de 19e-eeuw bleef maar weinig over van het in 1579 heropgebouwde interieur. De indeling voldeed lang niet meer aan het nieuwe gebruik, waardoor plannen werden gemaakt om het stadhuis grondig te restaureren. Vanaf het einde van de 18e-eeuw, werden onder verschillende stadsarchitecten met o.a. Pierre Bruno Bourla, werken uitgevoerd aan het stadhuis. Zo werd onder andere het binnenplein overkoepeld, het interieur van het Schoon Verdiep verbouwd, heringericht en voorzien van nieuwe decoratieve elementen, en werden de campanile-toren en de risaliet-toren heropgebouwd.
Het stadhuis zoals we dit nu kennen, toont een gelaagdheid van stijlen en tijden. In de 16e-eeuw werd reeds besloten de expertise van meerdere kunstenaars en architecten aan te wenden, zodoende een mengeling van verschillende invloeden toe te laten. Dit betekende de doorbraak van de renaissancestijl. In de 19e en 20e-eeuw werd op deze stijl teruggegrepen, nieuwe technieken en nieuw gebruik in acht nemend, wat heeft geleid tot grondige wijzigingen van het bestaande interieur. Dit proces is zichtbaar over verschillende verdiepingen, in de kelder de meest ongewijzigde toestand met veel originele elementen, naar boven toe het steeds meer experimentele karakter van de stadsarchitecten die elkaar opvolgden door de eeuwen heen.
Het wedstrijdontwerp hanteerde een Dim Sum-strategie. Hoewel schaal en inhoud verschillen, delen de hapjes wel een duidelijke culturele identiteit. Het gaat hier tenslotte veel meer over hoe, dan over waar of wat. Het is ons geloof dat de restauratie van het stadhuis een verhaal van veel kleine verhalen is, waaraan de gebruikers en de monumentenzorgers – net als de nu nog verborgen kantjes van het gebouw – straks mee schrijven. Een Dim Sum-strategie laat ruimte voor nieuwe inzichten, wisselende gebruikers en voor de juiste afstemming met tijd en budget.
Uit de bouwhistorische studie bleek dat het Antwerpse stadhuis een complex amalgaam is van verschillende stijlen, bouwfases, architecten, historische gebeurtenissen en nieuwe, gerecupereerde of verplaatste toevoegingen.
