Rabelais
Gesitueerd in het hartje van Hoog-Elsene, huisvest het bouwblok Rabelais het bijzondere gebouw van het voormalige Atheneum, de hoofdrolspeler van het project.
Programma school, crèche, sportaccommodatie, woningen, wijkvoorzieningen
Opdrachtgever Gemeente Elsene
Status wedstrijdontwerp: 2e plaats
Periode 2019
Oppervlakte17.028 m²
IN SAMENWERKING
Het voormalige schoolgebouw bevat meerdere interessante karakteristieken: genereuze ruimtes, een grote binnenkoer, een zeer mooie overdekte hal, etc. De studie focust zich op het onderzoek naar een nieuwe toekomst voor het Atheneum.
Op heden vormt het Atheneum een scholencomplex samen met twee kleinere aangrenzende gebouwen: de peutertuin “Coeur d’Ixelles” en de lagere school “Eugene Flagey”. Deze drie gebouwen functioneren momenteel zeer autonoom, ieder opengewerkt naar zijn eigen binnenkoer. Nochtans biedt het gebouwencomplex een zeer groot potentieel voor een optimaal organigram, betere circulatiepatronen, deelbare ruimtes, bijkomende programmatie, een sterke verbinding met de buurt etc. De synergie in het programma laat toe om functies te mengen, maar het is vooral een verdeling in de tijdsdimensie en de tijdelijke toepassing van de gebruiken dat toelaat om een programma te hebben dat optimale mengeling is, dit alles met respect voor de wensen van de verschillende betrokken actoren.
De vraag van de gemeente Elsene is complex en veelgelaagd: uitbreiding van de peutertuin en lagere school, een nieuwe secundaire school voor de Franstalige Gemeenschap, nieuwe gemeenschappelijke sportinfrastructuur, een overdekte publieke hal ook door de buurt bruikbaar, een 8-tal sociale appartementen. Het schoolprogramma en de gewenste synergie groeperen de volgende verschillende functies: de creatie van een nieuwe secundaire school in de lokalen van het Atheneum, de uitbreiding van de school 4 (voor een grotere opvangcapaciteit), een kinderinfrastructuur (oftewel een bestaande, oftewel een nieuwe), een sportinfrastructuur (een gedeelde zaal tusen de scholen en de buurt), een overdekte publieke hal, een speelplaats (eventueel deeltijds publiek), woningen die gelijkgesteld zijn aan sociale huisvesting, een ontmoetingsfunctie (een levendige gevel, publieke functies op het gelijkvloers).
Het aanbevolen scenario stelt dus de ideale inrichting voor, waarbij evenveel belang wordt gehecht aan ieder programmaonderdeel. De wensen betreffende het schoolprogramma worden gerespecteerd: de creatie van een school met 600 leerlingen (ideaal aantal) met een centrale speelplaats en een nieuwe speelplaats op het dak, de uitbreiding van school 4 met een nieuwe speelplaats op het dak en een nieuwe kinderopvang die evengoed gebruik kan maken van zijn eigen buiten speelplaats. De synergiën met de buurt zijn gerespecteerd: de centrale hal is altijd publiek, het gelijkvloers van de levendige hal zal publieke ontmoetingsfuncties bevatten (sociale horeca, ateliers, gemeenschappelijke keuken, artisanale ateliers etc.) en de twee sportzalen zijn gedeeld tussen de school en de wijk buiten de schooluren. De 8 woningen, die gelijkgesteld zijn aan sociale woningen, vinden ook een plaats op de site.
Circulair bouwen is de rode draad in het concept. Veel respect voor het reeds gebouwde, kleine ingrepen waar nodig, maar ook fors indien onafwendbaar. Maar vooral zo bouwen dat op lange termijn het project kan mee-evolueren met de noden van volgende generaties. Dubbelgebruik staat voorop. Het gebouw wil zo optimaal mogelijk en zo veel als mogelijk in gebruik zijn: ruimte voor de scholen maar ook ruimte voor buitenschoolse activiteiten. Looplijnen, zoneringen en ruimtes hebben vanuit dat oogpunt hun plaats gekregen. De gelijkvloerse laag van het bouwblok is zeer open, transparant en integraal toegankelijk bedacht en met een zeer sterke relatie met de buurt. Alle bovenliggende ruimtes en en verticale ontsluitingen zijn privatief, schoolgebonden en gecontroleerd toegankelijk.
